Raudondvaris

Litwa, Raudondvaris (Czerwony dwór)

fot. lipiec 2002

Niewielka jest liczba pisemnych źródeł historycznych, mówiących o pierwszym dworze w tym miejscu zwanym Aukstadvaris, później zwanym pod nazwą Siewniki. Stary zamek był własnością królewską. W 1549 roku król Zygmunt II August podarował zamek swojej żonie, Barbarze Radziwiłłównie. Po jej śmierci zamek popadł w ruinę.

Fundatorem nowego zamku był szambelan kowieński, książę Wojciech Dziewałtowski Po jego śmierci w 1581, majątek przejął jego brat Jan. Później był własnością Kossakowskich, Radziwiłłów (znanych z sienkiewiczowskiego "Potopu" Janusza i Bogusława), Worłowskich i Zabiełłów. Jeden z tych ostatnich - Józef - został powieszony podczas insurekcji kościuszkowskiej za przystąpienie do konfederacji targowickiej i sprzyjanie Rosjanom. W 1819 roku zamek (pałac) kupił Michał Tyszkiewicz, darowując go w 1825 roku synowi Benedyktowi Emanuelowi w prezencie ślubnym. Po pożarze w 1831 r. Tyszkiewicz dokonał gruntownej przebudowy zamieniając go w wielką rezydencję w stylu renesansowo-neogotyckim. Powstała antresola, podwyższono wieżę, w elewacji południowego skrzydła pojawiły się wieżyczki. Ponadto powstał dom gospodarczy, palmiarnia, oficyny oraz dwie stodoły. Pałac stał się luksusową rezydencją znaną z niezwykłej kolekcji sztuk pięknych, zawierających obrazy Leonarda da Vinci, Caravaggia, Rubensa i Andrea del Sarto oraz bogaty księgozbiór. Wnuk Benedykta, Henryk, pomnożył zbiory dziadka. Jako, że był zapalonym podróżnikiem wzbogacił kolekcję o zbiory etnograficzne i dzieła sztuki z całego świata. W rękach rodziny Tyszkiewiczów pałac pozostał do I wojny światowej. Przed 1915 rokiem cała kolekcja została wywieziona. W okresie I wojny światowej ulokował się w zamku niemiecki sztab wojskowy. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości w 1918 roku zamek został upaństwowiony. Majątek rozparcelowano a w zamku utworzono szkołę i przytułek. W czasie II wojny opuszczający zamek Niemcy wysadzili go wraz z oranżerią w 1944 roku. Po II wojnie światowej na terenach zamkowych mieścił się Instytut Maszyn Rolniczych. Zamek został odbudowany w formie sprzed 1831 roku. Od 1993 roku zamek stał się centrum kulturalnym. Organizowane są tu wystawy, koncerty oraz działa muzeum. W 2008 roku został określony jako narodowy pomnik kultury Litwy.

więcej: www.raudondvariodvaras.lt