Kowno

Litwa, Kaunas (Kowno)

fot. wrzesień 2002

Ruiny zamku usytuowane są u ujścia rzeki Wilii do Niemna. Zamek (Kauno Pilis) wznieśli w XIII wieku książęta litewscy. W odróżnieniu od innych drewnianych twierdz litewskich powstających w tym czasie zbudowano go od razu z kamienia i cegły. Był to nieregularny czworobok bez wież z podwójnymi kamiennymi murami i dwiema bramami. Miał on chronić kraj przed krzyżakami. W 1362 roku zamek został jednak przez krzyżaków zdobyty. Wielki mistrz Konnrad Zolner von Rotenstein nakazał odbudować zniszczony zamek i nadał mu nazwę Ritterrswerde. Powstała czworoboczna warownia z czterema basztami na narożach, na przemian na planie koła i kwadratu, z bramą wjazdową w jednej z baszt czworobocznych. Ruiny, które zachowały się do naszych czasów, są pozostałością właśnie z II połowy XIV wieku. W 1384, po sześciu tygodniach oblężenia udało się Litwinom warownię odbić. Po bitwie pod Grunwaldem zamek stracił na znaczeniu ale jeszcze w XVI wieku wzmocniono go, dobudowując od strony południowo-wschodniej basteję. W 1601 roku mieściły się tu sąd i archiwum. W 1611 roku zamek częściowo został zniszczony przez powódź. Zawaliła się część murów z dwiema basztami. W 1655 roku zamek i miasto spłonęły. Jednak zamek jeszcze do XVIII wieku wykorzystywano jako więzienie. Po rozbiorach Rzeczypospolitej, po przejęciu Kowna przez Rosjan, wydano pozwolenie na budowę domów na terenach zamkowych. Przyspieszyło to degradację dawnej warowni. Po 1930 roku przeprowadzono pierwsze wykopaliska archeologiczne. Zachowały się dwie baszty, fragment murów, basteja i fosa. W latach 2009 -11 przeprowadzono prace rekonstrukcyjne m.in. górnej części wieży i jej dachu.