Strážky

fot. lipiec 2010

W mieście Spišská Belá we wschodniej Słowacji, w dzielnicy pod nazwą Strážky stoi pałac, który jest klejnotem architektury renesansowej na Słowacji.

Zamek gotycki zbudowany został zbudowany w tym miejscu podobnież na ruinach klasztoru-zamku templariuszy i jest jednym z najstarszych na Słowacji. Późniejsi właściciele Horváth-Stansithowscy, pochodzący z chorwackiej rodziny szlacheckiej, stopniowo przebudowali gród na pałac renesansowy. W 1588 roku Gregor Horváth-Stansith w rodzinnej siedzibie założył szkołę humanistyczną, a w latach 1618 - 1628 kontynuował przebudowę pałacu, który w tych czasach uzyskał swój dzisiejszy kształt. Do pierwotnie trzyflankowej budowy po pożarze w 1708 roku dołączono czwartą flankę, dzięki czemu powstała budowla o prostokątnym rzucie z wewnętrznym dziedzińcem.

W 1862 roku w pałacu Strážky zamieszkał baron Eduard Mednyánszky. Z siedziby Beckov przywiózł na Spisz swego dziesięcioletniego syna Ladislava, który stał się później malarzem europejskiego formatu. Podczas kilku pobytów w siedzibie rodzinnej na zboczach Tatr ten doniosły artysta namalował dużo przepięknych krajobrazów.

Czar pałacu podkreśla park angielski z XIX wieku. Oprócz cennej biblioteki historycznej w pałacu znajdują się obrazy Ladislava Mednyánszkiego oraz cenny Ctiborów kamienny herb z grodu Beckov.

Pałac po odrestaurowaniu służy Słowackiej Galerii Narodowej (Slovenská národná galéria), która prezentuje w nim kilka ekspozycji – meble zabytkowe i dodatki interieru, Ladislav Mednyánszky a Strásžky (malarz, który tutaj często przebywał i tworzył), bibliotekę historyczną i kolekcję rzemiosł artystycznych. Pałac, wraz z gotyckim fortyfikowanym kościołem św.Anny i renesansową dzwonnicą w historycznym centrum miasteczka stanowi Zabytek Kultury Narodowej Słowacji. (www.slovakia.travel)