Koszyce (Košice)
Resztki fundamentów zamku znajdują się w północnej części Koszyc na wysokim na 466 metrów wzniesieniu Zamkowa (Hradowa). U podnóża wzniesienia znajduje się leśny parking. Do ruin wiedzie od niego dobrze oznaczona ścieżka. Ruiny jak ruiny. Mówiąc kolokwialnie: tyłka nie urywa. Jednak gdy dodać do nich widok na okolice Koszyc z 21-metrowej wieży, pobyt na Hradowej daje dużo satysfakcji.
Zamek zbudował prawdopodobnie Palatyn Omod (Amade) Aba między 1303 a 1307 rokiem. Impulsem do budowy było wrogie stanowisko władz Koszyc wobec rodu Abów podczas sporu sukcesyjnego do tronu węgierskiego po śmierci ostatniego króla z dynastii Arpadów – Andrzeja III. Po jednej stronie stanęli: Andegawenowie po drugiej Przemyślidzi, Wittelsbachowie i część możnych węgierskich, m. in. Abowie. Jedną z ważniejszych bitew podczas tego konfliktu była bitwa pod Rozhanovcami. Stoczona została 15 czerwca 1312 r. pomiędzy siłami króla Karola I z dynastii andegaweńskiej, wspieranego przez oddziały spiskich Sasów, joannitów i mieszczan z Koszyc a połączonymi wojskami możnowładców z dynastii Aba i oddziałami Mateusza Czaka o kontrolę nad północno-wschodnimi rejonami Królestwa Węgier. Pobita armia Mateusza Czaka nie była już w stanie przeprowadzić większych akcji przeciwko królowi. Mimo to Mateusz utrzymał własną prowincję, która została zajęta dopiero po jego śmierci w roku 1321. W kolejnych latach nastąpił kres władzy oligarchów węgierskich.
Źródła pisane milczą na temat zamku. Informacje jakie posiadamy to wnioski archeologów z XX i Xxi wieku. Możemy więc nazwać koszycki zamek tajemniczym, zarówno jeśli chodzi o jego powstanie, rolę w średniowieczu i w końcu czy był budowlą ukończoną czy jego relikty to tylko nieudana próba budowy. Pozostały fragmenty dwóch okrągłych wież oraz trójkątnego bastionu(?). Całkowita powierzchnia zamku wynosi 6,5 ha. Miał on być jednym z większych na Słowacji. Mury wież dochodziły do 3,6 m grubości. Przez niektórych zamek koszycki był utożsamiany z pobliskim zamkiem Sokol. Ostatnie badania przeprowadzono tutaj w latach 2011-12. Na ich podstawie utrwala się opinia o tym, że zamek nie został ukończony. Dowodzą tego przerwane odcinki muru obronnego w północno-wschodniej i południowej części. Zamek w XV wieku praktycznie przestał istnieć.
Warto wybrać się na Hradovą. Spacer ukoronowany widokiem na Koszyce, dolinę Hornadu i Góry Slanskie dech zapiera. Zwłaszcza przy wietrze o sporej prędkości. Przy dobrych „układach” można dojrzeć ruiny zamku w Kapusanach. Wieża została postawiona w 1986 roku na miejscu starszej Okolice zamku są administrowane przez stowarzyszenie obywatelskie Castellum Cassie. Znajduje się tu naturalny amfiteatr, centrum turystyczne oraz miejsce na ognisko.
fot. lipiec 2016
więdej: