Amberd

Zamek Amberd, Armenia

fot. czerwiec 2012

Ormiańska twierdza, której początki sięgają VII wieku. Położona jest 2300 metrów nad poziomem morza, na stokach góry Aragats przy zbiegu rzek Arkashen i Amberd w prowincji Aragacotn. Najbliższa wieś - Byurakan - znajduje się ok. 6,5 km od zamku.

Nazwę zamku można przetłumaczyć jako "twierdza w chmurach". Zamek Amberd w pierwszej fazie swego istnienia był własnością szlacheckiej rodziny Kamsarakan. W XI wieku twierdza i okoliczne ziemie zostały nabyte przez rodzinę Pahlavuni. Zamek został przebudowany przez jej przedstawiciela - księcia Vahram Vachutian Pahlavuni. Wtedy, jak mówi napis na północnym portalu, powstał kościół św. Matki Boskiej (St. Astvatsatsin lub inaczej zwany Vahramashen). Zakończenie budowy miało miejsce w roku 1026. Zamek został wzmocniony grubszymi murami i co nie jest typowe dla budowli obronnych, w jego murach powstała łaźnia wraz z siecią wodociągową, istniejące do dziś. Jej bliźniacze pokoje ogrzewane były tak, jak to miało miejsce w starożytnym Rzymie, czyli przez piec pod podłogą, z którego metalowymi rurami rozprowadzane było po ścianach ciepło oraz ciepła woda.

Amberd został opanowany w 1070 roku przez Turków Seldżuckich, którzy uczynili go swa bazą wojskową. W 1197 roku połączone armie Gruzinów i Ormian dowództwem generała Zakareh Zakariana wyzwoliły twierdzę. W 1215 roku zamek kupił Vacheh Vachutian. W 1236 roku zdobyli i zniszczyli twierdzę Mongołowie. Po tym fakcie zamek został opuszczony i praktycznie i nietknięty aż do XX wieku, kiedy nastąpiła jego naprawa i przeprowadzono prace archeologiczne.

Ruin zamku Amberd obejmował powierzchnię ok. 1500 metrów kwadratowych. Jego ściany zbudowane są z grubsza ociosanych bazaltowych bloków połączonych zaprawą. Budynek mieszkalny miał trzy kondygnacje oddzielone drewnianymi stropami. Na piętrze pierwszym i drugim znajdowało się 5 pokoi różnego przeznaczenia. Na trzecim piętrze były prywatne pokoje właścicieli. Badania wykazały, że wnętrze zamku i pokoje posiadały bogato rzeźbione dekoracje a ściany ozdobione były jedwabiem oraz brązem, złotem i srebrem.

Kluczowym dla mieszkańców było stałe zaopatrzenie w wodę. W czasie pokoju dostarczał jej do zbiorników zamkowych rurociąg z terakoty, ciągnący się 4-5 km od twierdzy. Woda pochodziła ze źródeł na wyższych wzniesieniach oraz z topniejącego śniegu. W przypadku, gdy twierdza została zaatakowana, było prawdopodobne, że taki sposób zaopatrzenia nie będzie wchodził w grę. Dlatego też wykopano tunel, który prowadził z umocnień stromą ścieżką w dół do rzeki Arkashen.

plan zamku