Żmigród

gmina Żmigród

fot. lipiec 2009

Zamek wzniesiono w XIV w. na lewym brzegu Baryczy. Od czasu przekazania przez króla czeskiego Władysława Jagiellończyka wpływowemu i zasłużonemu podskarbiemu Zygmuntowi von Kurzbach w 1492 roku, utworzony baronat żmigrodzki stał się samodzielnym państewkiem stanowym – pierwszym na Śląsku (równocześnie z Miliczem). W ciągu wieków należało on do trzech rodów: Kurzbachów (do 1592 roku), Schaffgotschów (do 1635 roku) i Hatzfeldtów (1641 - 1945). Podlegał bezpośrednio koronie i był na równi starym księstwom. W 1560 roku, za sprawą rodu Kurzbachów, stanęła w obrębie murów zamku obronna wieża mieszkalna, czterokondygnacyjna z dostawioną wieżyczką zwieńczoną krenelażem. W roku 1579 i 1605 zamek trawiły pożary wyrządzając poważne szkody. W czasie wojny trzydziestoletniej był kilkakrotnie oblegany. W 1642 r. opanował go szwedzki dowódca Torstenson. Zamek wówczas wzmocniono. Podwyższono wieżę mieszkalną o jedną kondygnację. Służył Szwedom przez 8 lat jako twierdza i baza wypadowa na Śląsk.

W latach 1655-1657 ówczesny właściciel Żmigrodu, Melchior Hatzfeld, rozbudował zamek. W 1683 roku powstałą kaplica pałacowa. Po licznych przebudowach w XVIII w. zamek-pałac stał się rezydencją magnacką. Barokowy pałac zbudowany został po zniesieniu fortyfikacji w latach 1706-08.

Na początku XIX wieku, po wybuchu wojen napoleońskich, Żmigród zajmowali na przemian Bawarczycy, Francuzi i Prusacy. Do miasta przybyły też wojska rosyjskie, ścigające wycofujące się spod Moskwy wojska francuskie. W lipcu 1813 roku w Żmigrodzie przebywali m.in. car Aleksander, król pruski Fryderyk Wilhelm III, Wielki Książę Konstanty i feldmarszałek Kutuzow. Wówczas, podczas spotkania na zamku żmigrodzkim opracowano strategię decydującego etapu w wojnie przeciw Napoleonowi, znaną jako tzw. Protokół Żmigrodzki. Na pamiątkę tego wydarzenia powstała okazjonalna tablica, której replika z 1998 roku do dziś zdobi mury baszty zamkowej. Po działaniach wojennych Żmigród był zaminowany i zniszczony, spłonął też zamek Hatzfeldtów.

Zespół pałacowy otacza park ze starodrzewiem. Wśród drzew dominuje dąb szypułkowy z domieszką olchy czarnej, grabu, jawora i jesiona wyniosłego. Drzewostany są zróżnicowane wiekowo, mają od 80 do 150 lat. Wśród pozostałych drzew wyróżniają się: kępy młodej katalpy okazałej, sosny wiejmutki, dęby czerwone, platan kloniasty i dęby błotne. Park ma ok. 15 ha. W południowej jego części znajduje się oranżeria.

Obecnie w dolnej kondygnacji pałacu znajduje się restauracja, bar czy też miejsce na zorganizowanie imprezy a w baszcie udostępnionej do zwiedzania można zanocować. Jedna z sal została specjalnie przygotowana na nocleg dla par młodych. Kiedy byłem tu w 2009 roku na łóżkach widniały jeszcze folie :) Matrimonium non consummatum...

więcej: