Rogóźno Zamek

gmina Rogóźno

fot. lipiec 1999

We wsi ruiny zamku krzyżackiego. Zamek komturski wzmiankowany w 1285 r., został założony prawdopodobnie 10 lat wcześniej, na wzgórzu u ujścia Gardęgi (Gardei) do Osy. Szybko utracił znaczenie i od 1333 r. był siedzibą wójtostwa. W latach 1410 i 1414 został zajęty przez wojska polskie, ze zniszczeń się już nie podniósł. W 1454 r. został spalony przez wycofujących się Krzyżaków, następnie w czasach polskich do 1590 r. był siedzibą starostów królewskich, później zarządu ekonomii, lecz stan budowli nie był dobry. W 1628 r. część murów wysadzili Szwedzi. Większość zabudowań została rozebrana przez Prusaków po 1772 r., a cegły przeznaczono na budowę Twierdzy Grudziądz. Pierwotnie cały kompleks składał się z kwadratowego zamku górnego, zamku średniego i rozległego przedzamcza, na którym planowano założenie miasta. Jego widok budził podziw współczesnych, m.in. późniejszego cesarza Karola IV. Do dziś zachowała się monumentalna siedmiokondygnacyjna wieża bramna zamku średniego, narożna wieżyczka i fragmenty murów. Na terenie przedzamcza w XIX w. wybudowano dwór. Przypuszczalnie z miejscowej kaplicy zamkowej pochodzi drewniana rzeźba Madonny szafkowej z końca XIV w., obecnie w zbiorach Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze.
Ruiny zamku znajdują się na terenie rezerwatu przyrody Rogóźno Zamek. (www.wikipedia.pl)

Rezerwat przyrody Rogóźno Zamek

Podstawowym obiektem ochrony w rezerwacie Rogóźno Zamek jest wielogatunkowy las liściasty, w którym wyróżnić można zespoły grądu zboczowego z udziałem klonu pospolitego, lipy drobnolistnej, klonu polnego, wiązu górskiego, dębu szypułkowego, a także grądu typowego z udziałem lipy drobnolistnej, grabu pospolitego, dębu szypułkowego, buka zwyczajnego, klonu pospolitego, wiązu polnego, wiązu górskiego, czeremchy pospolitej, sosny pospolitej. Największą osobliwością jest objęty w Polsce ochroną gatunkową jarząb brekinia. Skupisko dziesięciu tych drzew występujących na terenie rezerwatu uznano za pomnik przyrody. Są to okazy około 120-letnie o wysokości 14–18 metrów i obwodzie w pierśnicy 64–120 cm.
W skład rezerwatu wchodzi odcinek rzeki Gardęgi na odcinku około 7000 metrów oraz powierzchni 4,18 ha oraz jar wyżłobiony przez tę rzekę w wysoczyźnie morenowej. Jar charakteryzuje się bardzo stromymi zboczami o nachyleniu dochodzącym do 45°. Na dnie jaru występuje łęg olszowo-jesionowy z udziałem jesiona wyniosłego, wiązu polnego, czeremchy pospolitej, lipy drobnolistnej. (www.wikipedia.pl)