Ujazd

gmina Ujazd

fot. lipiec 2005

Zamek zbudował Piotr ze Strykowa, powiększył w wieku XV - Piotr Dunin. Najprawdopodobniej zły stan budynków spowodował rozbiórkę zamku w XVII wieku przez  Denhoffów. Kasper Denhoff wybudował - częściowo na fundamentach średniowiecznego zamku - pałac. Został on lekko przerobiony na modłę neogotycką przez Antoniego Ostrowskiego w 1812 roku. Jego ojciec, również właściciel pałacu w Ujeździe, hrabia Tomasz Ostrowski był założycielem Tomaszowa Mazowieckiego. Park wokół pałacu ma ok. 14 ha. Za czasów świetności rosły w nim gatunki egzotycznych drzew, takich jak: oliwki, platany, tuje. W latach 2003-04 grupa archeologów z Uniwersytetu Łódzkiego odsłoniła średniowieczne fundamenty zamku. Ściana północna "dzisiejszego" pałacu, to ściana gotycka, powstała na podwalinach starego zamku,
którego kiedyś była ścianą południową. W środkowej części ściany  znajduje się herb Rawicz (Panna na  niedźwiedziu) - herb kilku rodów szlacheckich (np. rodu Ostrowskich) jak i Tomaszowa.
Według legendy, powstanie herbu związane jest z Anglią. Głosi ona, że w wieku XI król Kanut Wielki (wnuk Mieszka I i Dobrawy) zapisał przed śmiercią swojej córce Klotyldzie część skarbów koronnych. Jej brat Harold, który po śmierci ojca objął władzę w królestwie, nie chcąc dopuścić, aby w przypadku zamążpójścia siostry tak wielkie bogactwa opuściły Anglię, postanowił ją zgładzić.
Za namową doradców kazał Klotyldę wrzucić do jamy z czarnym niedźwiedziem sądząc, że pożre on dziewczynę. Po kilku dniach wysłał posłańca, aby przyniósł mu włosy siostry. Ku zdziwieniu króla, posłaniec wrócił z wiadomością, że drapieżne zwierzę nie tylko nie zrobiło jej krzywdy, ale pozwoliło nawet aby na nim usiadła. Przerażony tym cudem Harold uwolnił siostrę i pozwolił, aby wyszła za mąż za ukochanego księcia lotaryńskiego Gwalderberta. Ich synowie otrzymali na pamiątkę tego wydarzenia herb z panną na niedźwiedziu. Potomkowie Klotyldy i Gwalderberta rozeszli się po wielu krajach. Niektórzy z nich dotarli do Polski w czasach Bolesława Chrobrego. Tyle legenda. Wiadomo na pewno, że herb Rawicz pojawił się w Polsce przed rokiem 1109 za panowania Bolesława Krzywoustego (ze strony www.tomaszow-maz.eu).

Ruiny mogą być piękne i rozbudzać wyobraźnię. Ta na pewno do takich nie należy. W lipcu 2005 roku budynek wyglądał koszmarnie. Królowały brud i zaniedbanie. Raziły dykty, którymi "zabite" były ona, a teraz z nich wypadające. Trzeba mieć nadzieję, że stan ten rychło ulegnie zmianie.

I podobno zmiany nadchodzą.

więcej: http://ujazd.w.interia.pl