Oporów

Zamek w Oporowie, powiat kutnowski, gmina Oporów

fot. lipiec 2005

Oporów k/Kutna wieś w powiecie kutnowskim, województwie łódzkim, historycznie związany z Ziemią Łęczycką, wzmiankowany w źródłach historycznych od XIV w., był siedzibą rodu Oporowskich, herbu Sulima. Przed 1424 r. uzyskał prawa miejskie, które utracił w końcu XVIII w. Rezydencję rodową – zamek zbudował arcybiskup Władysław Oporowski, syn Mikołaja wojewody łęczyckiego, właściciel dóbr oporowskich w latach 1428-1453. Na początku XVII w. dziedzictwo przejęła rodzina Tarnowskich herbu Rola, w XVIII w. dobra wraz z zamkiem należały do Sołłohubów. W XIX w. Oporów kilkakrotnie sprzedawany był kolejno własnością Korzeniowskich, Pociejów, Oborskich, Orsettich, a od 1932 r. Karskich.

Zamek, mała późnogotycka rezydencja obronna wzniesiona około 1440 r. usytuowana na wyspie otoczonej fosą, jest jednym z niewielu tego typu zabytków zachowanych w Polsce. Zabudowa skupiona wokół czworobocznego dziedzińca składa się z domu mieszkalnego, wieży, baszty z kaplicą, połączonych murem obronnym. Remonty wykonane w XVII, XVIII i XIX wieku spowodowały tylko niewielkie przeróbki. Pozostały po nich barokowe otwory okienne na piętrze, klasycystyczne sztukaterie, parkiety i przebudowana w XVIII i XIX w. część bramna. Z około 1840 r. pochodzi przybudówka na dziedzińcu, tzw. „Kredens” oraz neogotycki portal bramy wjazdowej i taras przed mostem. Zamek otacza krajobrazowy park założony w 1. poł. XIX w., w którym czytelne jest wcześniejsze założenie XVII-wiecznego ogrodu.

Gruntowne prace konserwatorskie wykonane w latach 1962-1965 usunęły część przebudowy z XIX w., przywróciły pierwotną sylwetkę dachów i ganek komunikacyjny domu mieszkalnego. Spod tynków odsłonięto gotyckie portale i okna oraz drewniane, polichromowane stropy. 

Zamek od 1949 r. mieści muzeum z ekspozycją wnętrz dworskich. Tworzą ją dzieła sztuki i wyroby rzemiosła artystycznego prezentujące kulturę szlachecką. Zbiory zawierają dzieła sztuki z różnych epok, od XVI do pocz. XX. – obrazy, rzeźby, wyroby rzemiosła artystycznego. Pochodzą one z przekazów, darów i zakupów. Nieliczne tylko eksponaty związane są z historią zamku. Należą do nich portrety rodziny Sołłohubów z XVIII w., lustra z żardinierami z pocz. XIX w., pistolety pojedynkowe z XVIII i XIX w. oraz naczynia fajansowe angielskie z Shelton XIX w. Tekst ze strony: www.zamekoporow.pl

Znalazłem ostatnio album z grafikami zamku w Oporowie autorstwa Wacława Kondka. Sześć z nich prezentuję. Wacław Kondek urodził się w 1917 roku w Dąbrowie Górniczej. Ukończył WSSP w Łodzi. Wiele z jego prac z zakresu malarstwa, rzeźby, ceramiki czy rysunku poświęconych jest Łodzi. Zmarł w 1976 roku. W jego twórczości nie brakowało uśmiechu, ironii i lirycznej zadumy. Zainteresowanych zapraszam do wydawnictwa Muzeum Zamek w Oporowie pt. "Oporów Zamek".