Szreńsk
gmina Szreńsk
fot. sierpień 2011
Po raz pierwszy w źródłach pisanych Szreńsk pojawia się w roku. Przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim Szreńskowi nadał Siemowit IV w roku 1383. W tym samym dokumencie potwierdza wcześniejsze nadanie Szreńska Stanisławowi Grada z Kowalewa, który zmienia nazwisko na Szreński i w rękach rodu Szreńskich pozostaje Szreńsk przez 170 lat. W pierwszej połowie XVI wieku Feliks Szreński, ostatni z rodu, w miejscu dawnego grodziska wybudował okazały zamek obronny, z murami obwodowymi, czterema basztami, budynkiem mieszkalnym i budynkiem bramnym oraz kaplicą,. W 1554 roku Szreńsk przeszedł na własność biskupa płockiego Andrzeja Noskowskiego. W 1656 miasto zajęli Szwedzi, a na zamku stacjonował szwedzki garnizon. Na około trzy tygodnie przed bitwą pod Warszawą do Szreńska przybył z wizytacją oddziałów Karol X Gustaw. W latach 1768-1771 zamek w Szreńsku wykorzystywali Konfederaci barscy pod dowództwem Józefa Sawy-Calińskiego, który ranny w bitwie pod Szreńskiem 26 kwietnia 1771 dostał się do niewoli rosyjskiej. Po II rozbiorze Polski Szreńsk wszedł w skład Prus a jego właścicielem został Karol Ludwik Erhard Knobloch, na którego polecenie zostały rozebrane gotyckie fortyfikacje zamku, a cześć mieszkalną przebudowano na klasycystyczną rezydencję, m.in. dobudowując jeden trakt od zachodu. Pałac przetrwał do pożaru w 1948 r., obecnie pozostaje w ruinie. (www.szrensk.com.pl)