Radziejowice

Pałac w Radziejowicach, gmina Radziejowice

fot. lipiec 2013

Kolejny z zameczków na stronie. Największe wrażenie w Radziejowicach, przynajmniej na mnie, robi właśnie ta część zespołu pałacowo-parkowego "Zameczkiem" zwana. Wzniesiony został w stylu neogotyckim przez Józefa Wawrzyńca Krasińskiego jako romantyczna ruina. Dziś mieści pałacową kuchnię i dwa historyczne apartamenty wyposażone w stylowe meble i obrazy.

Walory krajobrazowe, a także obronne spowodowały, że w XV wieku Andrzej Radziejowski zbudował w Radziejowicach reprezentacyjną siedzibę Radziejowskich. Jeszcze z drewna. Wielokrotnie rozbudowywany dwór w połowie XVII w. przybrał formę regularnego barokowego założenia pałacowego z rozległym ogrodem. W pałacu gościli polscy królowie: Zygmunt III Waza, Władysław IV, Jan III Sobieski. Urodzony w Radziejowicach arcybiskup gnieźnieński i prymas Michał Radziejowski dokonał przebudowy jednej z oficyn dawnego założenia na pałac, stanowiący obecnie główny budynek zespołu. Późniejszy prymas był synem podkanclerzego Hieronima Radziejowskiego. Tak, tak, tego Radziejowskiego "od Potopu". Hieronim popadł w zatarg z królem Janem II Kazimierzem, a po skazaniu na banicję uciekł do Szwecji. Tam zdobył sobie zaufanie króla Karola X Gustawa i przyczynił się do zorganizowania w 1655 roku najazdu na Polskę, zwanego "potopem szwedzkim". Uznano go za zdrajcę narodowego. A o co poszło? Jasne, że o kobietę! Hieronim R. oskarżał władcę Polski Jana Kazimierza o romans ze swoją żoną Elżbietą Słuszczanką. Pojawiły się przypuszczenia, że król często swą lubą odwiedzał w pałacu radziejowickim. Prawdopodobnie dlatego powstała aleja lipowa, która prowadzi w kierunku Mszczonowa. Gminna wieść niesie, że na cześć każdego spotkania z królem, Elżbieta sadziła lipę. Aleja liczy ok. 3 km :).

herb Radziejowskich Junosza

Po Radziejowskich właścicielami byli Prażmowscy, Ossolińscy i od 1782 roku Krasińscy. Oboźny koronny Kazimierz Krasiński na przełomie XVIII i XIX w. przebudował pałac nadając mu klasycystyczną formę. Prace przy podnoszeniu rezydencji do stanu świetności kontynuował Józef Wawrzyniec Krasiński - szwoleżer, oficer wojsk Księstwa Warszawskiego. Z jego polecenia wnętrza pałacowe zostały pokryte dekoracją malarską, na poddaszu urządzono mały teatr, wzniesiono neogotycki, romantyczny zameczek oraz murowany kościół. Wokół pałacu i zameczku założony został park krajobrazowy. W pałacu Krasińskich bywali: Juliusz Kossak, Henryk Sienkiewicz, Lucjan Rydel, Jarosław Iwaszkiewicz i mieszkający w pobliskiej Kuklówce Józef Chełmoński. Po II wojnie światowej zdewastowany zespół pałacowy gruntownie odremontowano ze środków Ministerstwa Kultury i Sztuki. Od roku 1965 pałac zaczął pełnić funkcję domu pracy twórczej dla twórców kultury. Przyjeżdżają tu pisarze, publicyści, aktorzy, filmowcy, muzycy i plastycy. Przez trzydzieści lat stałym rezydentem pałacu był Jerzy Waldorff.

herb Krasińskich Ślepowron	hrabiowski herb Krasińskich

W pałacu mieści się w Galeria malarstwa Józefa Chełmońskiego. Galeria czynna jest w każdy dzień świąteczny w godzinach 10-17, w dzień powszedni w godzinach 10-15. Wejść można o pełnej godzinie z audioprzewodnikiem. Park dostępny jest nieodpłatnie codziennie od świtu do zmierzchu.

więcej: www.palacradziejowice.pl