Puck

Zamek w Pucku, gmina Puck

Zamek w Pucku został wybudowany przez Krzyżaków u schyłku XIV lub na początku XV w. Usytuowany w pn-zach. narożu miasta na wyniesionym o ok. 4m n.p.m. terenie był początkowo niewielkim masywnym, murowanym, jednopiętrowym budynkiem mieszkalnym, podpiwniczonym, z kuchnią, kaplicą i poddaszem. Wkrótce została wzniesiona wieża i brama, zwana Młyńską. Ze względu na rolę, jaką pełnił jako siedziba lokalnej administracji, nie posiadał własnych fortyfikacji, został natomiast włączony w system obronny miasta. Od strony morza zabezpieczono go fosą i wałem ziemnym, natomiast od grodu oddzielała go fosa z mostem zwodzonym i bramą. Samo miasto otaczały mury miejskie z czterema bramami: od północy Korabną, od wschodu Rybacką, od południa Gdańską, od zachodu Młyńską. Po odzyskaniu przez Rzeczypospolitą Pomorza Gdańskiego, po pokoju oliwskim w 1466 roku zamek stał się siedzibą starostów puckich. Jako pierwszy rezydował w nim Otton Marchwitz, a po nim przedstawiciele rodu Kostków i Wejherów, którzy rozbudowali zamek. Rozbudowę założenia zamkowego przeprowadzono na przełomie XVI i XVII w. Wówczas powiększono teren przez nadsypanie opadającego ku morzu stoku wyniesienia zamkowego i zabezpieczenie ziemi drewnianą palisadą. Następnie powstały nowe zabudowania. Według lustracji przeprowadzonych w 1627 i 1628 roku za starostowania Jana Wejhera nastąpił podział zamku na dwie części: w jednej znajdował się zasadniczy zamek złożony z budynku mieszkalnego tzw. kamienicy starej, wieży obronnej przy Bramie Młyńskiej, domu mieszkalnego tzw. kamienicy nowej i browaru; w części drugiej mieściły się: stajnia, spichlerz i arsenał. Obie części rozdzielały wał i fosa. Rosnące zagrożenie w XVII w. ze strony Szwecji spowodowało potrzebę wzmocnienia obronności zamku i całego miasta. Obok rozbudowy zamku podjęto także działania zmierzające do ufortyfikowania Pucka. Prace rozpoczęto ok. 1634 roku. W ich wyniku miasto otoczone zostało profilowanym wałem ziemnym o wysokości ok. 4 m i szerokości 13 m. Od zachodu, południa i wschodu na zewnątrz wałów powstały duże bastiony ziemne. Całość otoczona była fosą o szerokości ok. 20 m i głębokości 7 m. "Potop szwedzki" i oblężenie Pucka w latach 1655-1656 nie poczyniło większych szkód w mieście i zamku; później nie podejmowano już prac fortyfikacyjnych. W czasach administracji pruskiej rozebrano zamek i pozostałości murów miejskich sprzedając cegłę mieszkańcom, a w miejscu dawnego placu zamkowego wzniesiono poświęcony 9 listopada 1845 roku kościół ewangelicki pw. Św. Trójcy, rozebrany w 1956 roku. Dziś śladami po zamku i umocnieniach miejskich są częściowo odsłonięte fundamenty "kamienicy starej" na placu zamkowym przy ul. Zamkowej, a także resztki umocnień ziemnych w pasie przyzatokowym (ul. Żeglarzy). J.Grochowska, B. Kos-Dabrowska, R. Drzeżdżon. PUCK Stolica Nordowych Kaszub. Wydawnictwo REGION, Gdynia 2007/ Ilustrowany miniprzewodnik.

więcej: www.puck.uw.edu.pl/zamek