Szczecinek

Zamek w Szczecinku, gmina Szczecinek

Pod tynkiem widoczny gotycki mur z ozdobami zendrówkowymi.

 XIV wieczny zamek książąt pomorskich znajduje się w kompleksie gmachów na półwyspie, do 1866 na wyspie, jeziora Trzesiecko. Obecnie przy ul. Mickiewicza 2. Najstarsze skrzydło południowe pochodzi z połowy XIV w., pozostałe skrzydła wschodnie i północne pochodzą
z XIX i XX w.
Południowe skrzydło zamku wybudowano w 1 poł. XIV w. w miejscu wcześniejszego grodziska słowiańskiego. Zapewne nie bez wpływu na wzniesienie zamku w Szczecinku, była równoczesna budowa przez Krzyżaków zamku w Człuchowie, podobno największego po Malborku. Założony na planie prostokąta o wymiarach 13,6 x 33,5 m, ma grube na ok. 1,9 m mury do wysokości 7 m. Do XVI w. postawiono skrzydło północne (bramne), oraz ceglaną wieżę zwaną więzienną przy starym południowym skrzydle od strony wschodniej. W latach 1606 - 1610 miała miejsce dalsza rozbudowa zamku przez księcia Filipa II. W latach 1619 - 1623, książę Ulryk kazał zburzyć skrzydło północne i wybudował w jego miejsce nowe. Najstarszy widok miasta z widocznym zamkiem pochodzi z 1612 r. i umieszczony jest na winiecie mapy Lubinusa wydanej w 1618 r. w Amsterdamie. W XIX w. po raz kolejny zburzono skrzydło północne i wybudowano nowe, razem ze skrzydłem wschodnim, które istnieją do dziś.
Zamek był siedzibą starostów, którzy w imieniu księcia sprawowali tu władzę. Pierwszym starostą został Otto von Wedel, a po nim Arnold Dębicz. W latach 1368 - 1390 mieszkał w zamku książę Warcisław V. W roku 1409 i 1423 miały tu miejsce dwa wielkie antypolskie zjazdy zorganizowane przez Krzyżaków. Oba nie miały zresztą niemal żadnego praktycznego znaczenia. W roku 1457 zatrzymał się krótko na zamku Wielki Mistrz Krzyżacki Ludwik von Erlichshausen, który po upadku Malborka zdążał do Świdwina. W czasie wykonywania pomiarów do swej mapy w zamku w 1612 r. mieszkał Eberhard Lubinus. Natomiast w okresie wojny siedmioletniej miał tu przez dłuższy czas przebywać Karol Radziwiłł ze swą świtą, ku rozpaczy rujnowanych tym pobytem gospodarzy.
Od roku 1606 zamek został podniesiony do rangi oprawy wdowiej książąt zachodniopomorskich. Najpierw mieszkała w nim księżna Anna wdowa po Bogusławie XIII, a potem od 1622 do 1650 r. księżna Jadwiga Brunświcka, wdowa po księciu Ulryku. Szczególnie ta ostatnia zasłużyła się we wdzięcznej pamięci mieszkańców miasta, poprzez pomoc finansową dla tutejszego kościoła, a przede wszystkim dzięki fundacji jednego z pierwszych na Pomorzu Zachodnim gimnazjum.
W roku 1653 zamek przejęła Brandenburgia i od tego czasu zaczął chylić się on ku upadkowi. W latach 1780 - 93 mieściła się w nim założona przez Fryderyka Wielkiego manufaktura pasów brzusznych, a w latach 1800 - 1880 był tu szpital i przytułek.

W okresie II wojny światowej w zamku wg niektórych relacji znajdowała się katownia gestapo, w której przesłuchiwano m.in. żołnierzy Batalionu „Odra”. Po wojnie zamek zajmowało wojsko, a później był tu dom wycieczkowy „Jantarii”. W kwietniu 1996 roku zamek został sprzedany i przebudowany na biurowiec. W 2011 roku rozpoczęto restaurację południowego skrzydła Zamku. Prace mają być zakończone w czerwcu 2013 roku.

Tekst ze strony www.muzeum.szczecinek.pl